De meest voorkomende voedselintoleranties uitgelegd: lactose, gluten en meer…

Steeds meer mensen ervaren klachten na het eten. Een opgeblazen gevoel, buikpijn, winderigheid, vermoeidheid of een zwaar gevoel na de maaltijd worden vaak afgedaan als “normaal”, terwijl ze dat niet hoeven te zijn. In veel gevallen is er sprake van een voedselintolerantie: een probleem met het verteren van bepaalde voedingsstoffen.

In deze blog leggen we uit wat voedselintoleranties precies zijn, hoe ze ontstaan en welke intoleranties het meest voorkomen. Ook maken we duidelijk wat het verschil is tussen een intolerantie en een allergie, en waarom vertering en enzymen hierin een centrale rol spelen.

Wat is een voedselintolerantie?

Een voedselintolerantie ontstaat wanneer het lichaam moeite heeft met het verteren of verwerken van bepaalde stoffen in voeding. Dit verschilt fundamenteel van een voedselallergie, waarbij het immuunsysteem direct en heftig reageert op een voedingsmiddel. Bij een intolerantie is er geen acute immuunreactie, maar ontstaan klachten vaak geleidelijk, afhankelijk van de hoeveelheid die wordt gegeten.

Voedselintoleranties hebben vaak te maken met:

• een tekort aan bepaalde verteringsenzymen
• een verminderde spijsverteringskracht
• een overgevoelige darm

Veel voedselintoleranties ontstaan doordat voeding niet volledig wordt afgebroken. Daardoor blijven voedingsstoffen deels onverteerd in het maag-darmkanaal, waar ze klachten kunnen veroorzaken. In onze uitgebreide blog over verteringsenzymen en hoe ze werken in het lichaam leggen we uit waarom enzymen hierbij een cruciale rol spelen en hoe je je spijsvertering kunt ondersteunen.

Lactose-intolerantie: de meest voorkomende voedselintolerantie wereldwijd

Lactose-intolerantie is wereldwijd veruit de meest voorkomende voedselintolerantie. Lactose is de melksuiker die voorkomt in melk en zuivelproducten. Om lactose te kunnen verteren, maakt het lichaam het enzym lactase aan. Bij lactose-intolerantie is deze enzymproductie onvoldoende.

Wanneer lactose niet goed wordt afgebroken, komt het onverteerd in de dikke darm terecht. Daar wordt het gefermenteerd door darmbacteriën, wat leidt tot klachten zoals een opgeblazen gevoel, gasvorming, buikpijn en diarree.

Naar schatting heeft ongeveer 65% van de wereldbevolking na de kindertijd een verminderde lactaseproductie. In Noord-Europa ligt dit percentage lager, maar wereldwijd gezien is lactose-intolerantie eerder de norm dan de uitzondering. Dit maakt het een klassiek voorbeeld van een intolerantie die direct te maken heeft met een enzymtekort.

FODMAP-intoleranties: een onderschatte maar veelvoorkomende oorzaak van klachten

Na lactose behoren FODMAP-intoleranties tot de meest voorkomende oorzaken van spijsverteringsklachten. FODMAP’s zijn een groep koolhydraten die slecht of langzaam worden verteerd. Ze komen voor in onder andere fruit, groenten, granen, peulvruchten en zoetstoffen.

Bij mensen die hier gevoelig voor zijn, bereiken deze koolhydraten onverteerd de dikke darm, waar ze snel worden gefermenteerd. Dit veroorzaakt gasvorming, een opgeblazen buik, krampen en wisselende stoelgang.

Geschat wordt dat 10 tot 20% van de mensen regelmatig klachten ervaart door FODMAP-rijke voeding, vooral mensen met een prikkelbare darm. Ook hier speelt enzymatische vertering een belangrijke rol: wanneer bepaalde enzymen onvoldoende actief zijn, kunnen deze koolhydraten niet goed worden afgebroken.

Glutenintolerantie en coeliakie: vaak genoemd, maar minder vaak voorkomend

Gluten krijgen veel aandacht, maar het is belangrijk om onderscheid te maken tussen verschillende vormen van glutenproblemen. Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij gluten schade veroorzaken aan het slijmvlies van de dunne darm. Dit komt voor bij ongeveer 1% van de bevolking.

Daarnaast bestaat er non-coeliac gluten sensitivity, waarbij mensen klachten ervaren na het eten van gluten zonder dat er sprake is van coeliakie. De exacte cijfers lopen uiteen, maar deze groep is groter dan mensen met coeliakie.

Belangrijk om te begrijpen is dat glutenproblemen geen klassiek enzymtekort zijn. Het gaat hier om een immuunreactie of overgevoeligheid. Wel kunnen zware glutenrijke maaltijden extra belastend zijn voor de spijsvertering, vooral wanneer de algemene vertering niet optimaal verloopt.

Problemen met eiwitvertering: vaak aanwezig, maar zelden herkend

Veel mensen ervaren klachten na eiwitrijke maaltijden zonder dit te koppelen aan een intolerantie. Eiwitten moeten worden afgebroken door protease-enzymen en voldoende maagzuur. Wanneer dit proces niet goed verloopt, blijven eiwitten deels onverteerd.

Onverteerde eiwitten kunnen in de darmen gaan rotten, wat leidt tot gasvorming, een zwaar gevoel en vermoeidheid. Dit komt vaker voor bij mensen die veel vlees eten, eiwitrijke diëten volgen of onder langdurige stress staan.

Hoewel dit niet altijd als officiële intolerantie wordt benoemd, is het een veelvoorkomend functioneel verteringsprobleem dat sterk samenhangt met enzymactiviteit.

Waarom zoveel intoleranties te maken hebben met vertering

Wat vrijwel alle voedselintoleranties met elkaar gemeen hebben, is dat ze ontstaan wanneer voeding niet volledig wordt afgebroken. Of het nu gaat om lactose, bepaalde koolhydraten, eiwitten of vezels: als het lichaam de juiste enzymen mist of onvoldoende produceert, ontstaan klachten.

Daarom zeggen steeds meer experts dat een groot deel van voedselintoleranties geen “probleem met het voedsel” is, maar een probleem met de vertering van dat voedsel.

Wat kun je doen bij voedselintoleranties?

De eerste stap is bewustwording. Door te herkennen welke voedingsmiddelen klachten veroorzaken, wordt duidelijk waar de spijsvertering ondersteuning nodig heeft. Rustig eten, goed kauwen en grote maaltijden vermijden zijn belangrijke basisstappen.

Daarnaast kan het ondersteunen van de spijsvertering met verteringsenzymen helpen bij mensen die moeite hebben met het afbreken van bepaalde voedingsstoffen. Door voeding efficiënter te verteren, wordt de belasting van maag en darmen verminderd en kunnen klachten afnemen. Wil je weten waarom je verteringsenzymen nodig hebt, lees dan deze blog.

Daarom hebben wij bij Foodie een verteringsenzymen supplement op de markt gebracht die met zijn 18 verschillende enzymen een complete ondersteuning biedt voor een optimale vertering. Klik hier voor meer informatie over Digestive Enzymes

Conclusie:

Lactose-intolerantie staat wereldwijd duidelijk op nummer één, gevolgd door FODMAP-gevoeligheden, glutenproblemen en problemen met eiwitvertering. Hoewel deze intoleranties verschillend zijn, hebben ze één belangrijke overeenkomst: ze ontstaan vaak doordat voeding niet goed wordt verteerd.

Een goed functionerende spijsvertering en voldoende enzymactiviteit zijn daarom essentieel voor comfort na het eten, een gezonde darmfunctie en optimale opname van voedingsstoffen. En daarbij kan een goed verteringsenzymen supplement echt helpen.